امضای ديجيتال  

شايد تاکنون نامه های الکترونيکی متعددی را دريافت داشته ايد که دارای مجموعه ای از حروف و اعداد در انتهای آنان می باشند . در اولين نگاه ممکن است اينگونه تصور گردد که اطلاعات فوق بی فايده بوده و شايد هم نشاندهنده بروز يک خطاء در سيستم باشد! در حقيقت ما شاهد استفاده از امضای ديجيتال در يک نامه الکترونيکی می باشيم . به منظور ايجاد امضای ديجيتال از يک الگوريتم رياضی به منظور ترکيب اطلاعات در يک کليد با اطلاعات پيام  ، استفاده می شود . ماحصل عمليات ، توليد رشته ای  مشتمل بر مجموعه ای از حروف و اعداد است .يک امضای ديجيتال صرفا" به شما نخواهد گفت که  " اين شخص يک پيام را نوشته است "  بلکه در بردارنده اين مفهوم مهم است که : "اين شخص اين پيام را نوشته است " .

علت استفاده از يک امضای ديجيتال  چيست ؟ 
اجازه دهيد برای پاسخ به سوال فوق ، سوالات ديگری را مطرح کنيم !

bullet

برای تشخيص و تائيد هويت فرد ارسال کننده يک نامه الکترونيکی از چه مکانيزمهائی استفاده می شود؟

bullet

 فرض کنيد يک نامه الکترونيکی را از يکی از دوستان خود دريافت داشته ايد که از شما درخواست خاصی را می نمايد ، پس از مطالعه پيام برای شما دو سوال متفاوت مطرح می گردد : الف ) آيا اين نامه را واقعا" وی ارسال نموده است ؟ ب ) آيا محتوای نامه ارسالی واقعی است و  وی دقيقا" همين درخواست را داشته است ؟ 

bullet

آيا وجود هر نامه الکترونيکی در صندوق پستی ، نشاندهنده صحت محتوا  و تائيد هويت فرد ارسال کننده آن است ؟

همانگونه که در مطلب " مراقب ضمائم نامه های الکترونيکی باشيد " ، اشاره گرديد ، سوءاستفاده از آدرس های Email  برای مهاجمان و ويروس ها به امری متداول تبديل شده است و با توجه به نحوه عملکرد آنان  در برخی موارد شناسائی هويت فرد ارسال کننده يک پيام بسيار مشکل و گاها" غيرممکن است .  تشخيص غيرجعلی بودن نامه های الکترونيکی در فعاليت های تجاری و بازرگانی دارای اهميت فراوانی است .
يک نامه الکترونيکی شامل يک امضای ديجيتال، نشاندهنده اين موضوع است که محتوای پيام از زمان ارسال تا زمانی که به دست شما رسيده است ، تغيير نکرده است . در صورت بروز هر گونه تغيير در محتوای نامه ، امضای ديجيتال همراه آن از درجه اعتبار ساقط می شود .

نحوه عملکرد يک امضای ديجيتال
قبل از آشنائی با نحوه عملکرد يک امضای ديجيتال ، لازم است در ابتدا با برخی اصطلاحات مرتبط با اين موضوع بيشتر آشنا شويم :

bullet

کليدها ( Keys ) . از کليدها به منظور ايجاد امضاهای ديجيتال استفاده می گردد . برای هر امضای ديجيتال ، يک کليد عمومی و يک کليد خصوصی وجود دارد :  کليد خصوصی ، بخشی از کليد است که که شما از آن به منظور امضای يک پيام استفاده می نمائيد . کليد خصوصی يک رمزعبور حفاظت شده بوده و نمی بايست آن را در اختيار ديگران قرار داد . کليد عمومی ، بخشی از کليد است که امکان استفاده از آن برای ساير افراد وجود دارد . زمانی که کليد فوق برای يک حلقه کليد عمومی ( public key ring)  و يا يک شخص خاص ارسال می گردد ، آنان با استفاده از آن قادر به بررسی امضای شما خواهند بود .

bullet

حلقه کليد ( Key Ring ) ، شامل کليد های عمومی است . يک حلقه کليد از کليد های عمومی افرادی که برای شما کليد مربوط  به خود را ارسال نموده و يا کليدهائی که از طريق يک سرويس دهنده کليد عمومی دريافت نموده ايد، تشکيل می گردد . يک سرويس دهنده کليد عمومی شامل کليد افرادی است که امکان ارسال کليدعمومی در اختيار آنان گذاشته شده است .

bullet

اثرانگشت : زمانی که يک کليد تائيد می گردد ، در حقيقت منحصربفرد بودن مجموعه ای از حروف و اعداد که اثرانگشت يک کليد را شامل می شوند . تائيد می گردد .

bullet

گواهينامه های کليد : در زمان انتخاب يک کليد از روی يک حلقه کليد ، امکان مشاهده گواهينامه ( مجوز ) کليد وجود خواهد داشت . دراين رابطه می توان به اطلاعات متفاوتی نظير صاحب کليد ، تاريخ ايجاد و اعتبار کليد دست يافت .

نحوه ايجاد و استفاده از کليد ها :

bullet

توليد يک کليد با استفاده از نرم افزارهائی نظير PGP ( اقتباس شده از کلمات Pretty Good Privacy )و يا GnuPG ( اقتباس شده از کلمات GNU Privacy Guard )

bullet

معرفی کليد توليد شده به ساير همکاران و افرادی که دارای کليد می باشند  .

bullet

ارسال کليد توليد شده به يک حلقه کليد عمومی تا ساير افراد قادر به بررسی و تائيد امضای شما گردند .

bullet

استفاده از امضای ديجيتال در زمان ارسال نامه های الکترونيکی . اکثر برنامه های سرويس دهنده پست الکترونيکی دارای پتانسيلی به منظور امضاء يک پيام  می باشند .