Spyware
اينترنت با سرعتی باورنکردنی همچنان به رشد خود ادامه می دهد و اين پديده نسبتا"
جديد بشريت مورد توجه تمامی افراد و سازمان ها با اهداف مثبت و منفی قرار گرفته
است.استفاده از اينترنت برای آگهی های تجاری و بازرگانی از جمله موارد فوق است
. در صورتی که فرآيند پخش آگهی های تجاری با آگاهی و رضايت استفاده کننده اينترنت
باشد،نمی توان چندان بر آن خرده گرفت ولی در صورتی که فرآيند فوق بدون آگاهی و يا
کسب مجوز کاربران انجام شده و با نصب يک برنامه ناخواسته از سيستم های آنان برای
ارسال آگهی های تجاری استفاده شود ، حريم خصوصی کاربران در معرض تهديد قرار گرفته و
اين موضوع می تواند پيامدهای بمراتب خطرناکتری را بدنبال داشته باشد و آن زمانی است
که اينگونه نرم افزارها از محدوده وظايف خود تعدی نموده و اقدام به جمع آوری و
ارسال اطلاعات شخصی کاربران ، بدون آگاهی و رضايت آنان می نمايند. ما امروزه شاهد
تولد نسل جديدی از نرم افزارهای جاسوسی می باشيم که از آنان با نام Spyware
ياد می گردد . نصب اينگونه نرم افزارهای ناخواسته ، مسائل متعددی را برای
کاربران بدنبال خواهد داشت .
SpyWare چيست ؟
Spyware ، نرم افزاری است که اقدام به جمع آوری اطلاعات
شخصی بدون آگاهی و يا اجازه کاربران می نمايد. اطلاعات جمع آوری شده می تواند شامل
ليست سايت های مشاهده شده توسط کاربر و يا اطلاعات بمراتب حساس تری نظير نام
و رمز عبور باشد . به اين نوع برنامه ها
adware نيز گفته می شود . نرم افزارهای فوق پس از نصب بر
روی کامپيوتر ،قادر به ارسال آگهی های تجاری pop-up
، هدايت مرورگر به وب سايت هائی خاص ، ارسال ليست سايت های مشاهده شده توسط کاربر و
يا مانيتورينگ عملکرد کاربران در زمان اتصال به اينترنت می باشند. برخی از برنامه
های
Spyware ، قادر به رديابی و تشخيص اطلاعات تايپ شده از
طريق صفحه کليد نيز می باشند . با توجه به انجام پردازش های اضافی توسط اينگونه نرم
افزارها ، سيستم های کاربران کند و کارآئی آنان بطرز محسوسی کاهش خواهد يافت . در
صورت دريافت موزيک از طريق برنامه های اشتراک فايل ، بازی های رايگان از سايت های
ناامن و يا ساير نرم افزارها از منابع ناشناخته ، شرايط لازم به منظور نصب اينگونه
نرم افزارها و در نهايت آلودگی سيستم فراهم می گردد.
نحوه تشخيص Spyware
علائم زير می تواند نشاندهنده نصب Spyware بر روی يک کامپيوتر باشد :
![]() |
نمايش مستمر پنجره های pop-up آگهی |
![]() |
هدايت ناخواسته کاربران به وب سايت هائی که هرگز نام آنان در مرورگر تايپ نشده است . |
![]() |
نصب Toolbars جديد و ناخواسته در مرورگر وب |
![]() |
تغيير ناگهانی و غيرمنتظره صفحه اصلی مرورگر ( home page ) |
![]() |
تغيير موتور جستجوی
مرتبط با مرورگر پس از کليک بر روی دکمه Search همراه
مرورگر |
![]() |
عدم عملکرد صحيح برخی
کليدها در مرورگر ( نظير کليد Tab زمانی که بر روی
فيلدهای يک فرم حرکت می شود ) |
![]() |
نمايش تصادفی پيام
های خطاء |
![]() |
کاهش ملموس سرعت
کامپيوتر در زمان فعال نمودن برنامه ها و يا انجام عملياتی خاص ( ذخيره فايل ها و
... )
|
![]() |
فعال شدن مرورگر و
بدنبال آن وب سايت های آگهی بدون انجام عملياتی خاص توسط کاربر |
![]() |
عدم کارکرد صحيح لينک
های همراه يک برنامه |
![]() |
توقف ناگهانی و
غيرمنتظره مرورگر وب |
![]() |
عدم عملکرد صحيح برخی از عناصر سيستم عامل و يا ساير برنامه ها |
نحوه پيشگيری از نصب Spyware
![]() |
عدم کليک بر روی لينک های موجود در پنجره های pop-up . با توجه به اين که پنجره های pop-up اغلب محصول و يا نوع خاصی از Spyware می باشند ، کليک بر روی آنان می تواند باعث نصب يک نرم افزار Spyware گردد . برای بستن اين نوع پنجره ها از آيکون "X" در titlebar استفاده گردد ( در مقابل لينک close همراه پنجره ). |
![]() |
پاسخ منفی به سوالات ناخواسته : در صورت برخورد با جعبه های محاوره ای که درخواست اجرای يک برنامه را نموده و يا قصد انجام عمليات خاص ديگری را دارند ، همواره گزينه NO و يا Cancel انتخاب گردد.در موارد خاص می توان از آيکون "X" موجود در titlebar استفاده نمود. |
![]() |
دقت لازم در خصوص دريافت نرم افزارهای رايگان از اينترنت
: سايت های زيادی اقدام به ارائه Toolbar های سفارشی
و يا ويژگی های خاص ديگری می نمايند . تا زمانی که نسبت به ايمن بودن اين نوع
سايت ها اطمينان حاصل نشده است ، نمی بايست فايل و يا برنامه ای را از طريق
آنان Download نمود . |
![]() |
عدم کليک بر روی لينک های موجود در Email که ادعای ارائه يک نرم افزار Anti-Spyware را دارند . نظير ويروس های کامپيوتری ، لينک های موجود در نامه های الکترونيکی ممکن است اهداف سودمندی را دنبال ننموده و نصب Spyware بر روی سيستم شما را بدنبال داشته باشند . |
علاوه بر موارد فوق و خصوصا" در مواردی که احساس می شود بر روی کامپيوتر Spyware نصب شده است و قصد داشته باشيم عملکرد آن را به حداقل مقدار خود برسانيم می توان عمليات زير را انجام داد:
![]() |
اعمال محدوديت در رابطه با پنجره های Pop-up و کوکی ازطريق تنظيمات برنامه مرورگر : پنجره های pop-up توسط نوع خاصی از اسکريپت ها و يا محتويات فعال ( اپلت های جاوا ، کنترل های اکتيوايکس ) ايجاد می گردند . با تنظيم مناسب پارامترهای برنامه مرورگر، می توان محدوديت لازم دراجرای اسکريپت ها ، اپلت های جاوا ، کنترل های اکتيو ايکس و تعداد پنجره های pop-up را اعمال نمود . عملکرد برخی از کوکی ها مشابه Spyware می باشند ، چراکه از طريق آنان مشخص خواهد شد که شما چه وب سايت هائی را مشاهده نموده ايد . با تنظيم پارامترهای برنامه مرورگر می توان محدوديت لازم در خصوص ايجاد کوکی ها را اعمال نمود. |
نحوه حذف Spyware
![]() |
اجرای يک برنامه ضد ويروس و پويش کامل کامپيوتر : برخی از نرم افزارهای آنتی ويروس قادر به يافتن و حدف برنامه های Spyware می باشند . |
![]() |
اجرای يک برنامه معتبر که مختص حذف Spyware طراحی شده
است
. تعداد زيادی از توليدکنندگان محصولاتی را به منظور شناسائی و حذف
برنامه های Spyware ، ارائه داده اند . |